Wedi'i lansio heddiw yn Sioe Amaethyddol Frenhinol Cymru yn Llanelwedd, mae Maniffesto Gwledig newydd Cymdeithas Llywodraeth Leol Cymru (CLlLC) yn nodi gweledigaeth feiddgar i ddatgloi potensial cymunedau gwledig ledled Cymru ac adeiladu gwytnwch.
Wedi'i ddatblygu gan Fforwm Gwledig y Gymdeithas, mae'r cynllun yn nodi camau ymarferol a gofynion polisi clir sydd wedi'u cynllunio i ddylanwadu ar Lywodraeth nesaf Cymru cyn etholiadau'r Senedd 2026. Mae'n galw am gyllid cynaliadwy a thecach, Cynllun Datblygu Gwledig cynhwysfawr, a ffocws o'r newydd ar bolisi cenedlaethol cadarn i sicrhau nad yw cymunedau gwledig yn cael eu gadael ar ôl.
Wedi'i lunio trwy flynyddoedd o waith gyda chynghorau gwledig, grwpiau cymunedol a phartneriaid cenedlaethol, mae'r maniffesto yn tynnu sylw at ymrwymiad CLlLC i bontio cyfiawn i sero net, iaith Gymraeg ffyniannus, ac economïau lleol cryf.
Mynychwyd y digwyddiad lansio gan gynrychiolwyr trawsbleidiol y Senedd, arweinwyr y cyngor, a rhanddeiliaid gwledig.
Dywedodd y Cynghorydd Bryan Davies, Cyd-lefarydd CLlLC dros Faterion Gwledig:
"Mae'r maniffesto hwn yn arwydd clir bod llywodraeth leol yn barod i weithio gyda Llywodraeth nesaf Cymru i gyflawni dros Gymru wledig. Mae cymunedau gwledig yn wynebu heriau unigryw, o fynediad at wasanaethau a thai fforddiadwy i gysylltedd digidol a gwytnwch hinsawdd. Mae ffermio yn ganolog i'n heconomi a'n diwylliant gwledig, ac mae'n rhaid i'r Cynllun Ffermio Cynaliadwy ddarparu cefnogaeth ystyrlon i'n cymunedau amaethyddol. Ond mae Cymru wledig hefyd yn cynnig potensial enfawr a dyma asgwrn cefn ein cenedl. Gyda'r buddsoddiad a'r bartneriaeth gywir, gallwn sicrhau cymunedau gwledig ffyniannus a ffyniannus ledled Cymru."
Dywedodd y Cynghorydd Jake Berriman, Cyd-lefarydd CLlLC dros Faterion Gwledig:
"Edrychwn ymlaen at fwrw ymlaen â gofynion allweddol ein Maniffesto Gwledig gyda'n holl bartneriaid allweddol i sicrhau nad yw'r holl gynigion polisi, cyllid a deddfwriaethol cenedlaethol newydd yn effeithio'n negyddol ar ardaloedd gwledig. Bydd datgloi potensial ac adeiladu gwytnwch ein cymunedau gwledig trwy fabwysiadu dull creu lleoedd yn eu gwneud yn lleoedd deniadol i fyw, gweithio a ffynnu".
Mae'r maniffesto llawn ar gael yn: Maniffesto Gwledig CLlLC